Trong Linux, mỗi tiến trình hoạt động như một chương trình độc lập và có thể chạy cùng lúc với các tiến trình khác. Các tiến trình này có thể là ứng dụng, hệ thống hoặc tiến trình nền. Việc quản lý các tiến trình và dịch vụ là rất quan trọng trong việc bảo trì và vận hành hệ thống.
Có nhiều cách để quản lý tiến trình và dịch vụ trên Linux. Dưới đây là một số công cụ và lệnh thường được sử dụng:
- ps: Lệnh ps được sử dụng để liệt kê các tiến trình đang chạy trên hệ thống. Nó cung cấp thông tin về tên tiến trình, ID của tiến trình, thời gian CPU và bộ nhớ được sử dụng bởi tiến trình.
- top: Lệnh top hiển thị một danh sách các tiến trình đang chạy trên hệ thống, sắp xếp theo mức độ tải CPU. Nó cũng cung cấp thông tin về thời gian CPU và bộ nhớ được sử dụng bởi mỗi tiến trình.
- kill: Lệnh kill được sử dụng để kết thúc một tiến trình đang chạy trên hệ thống. Nó yêu cầu ID của tiến trình cần kết thúc.
- systemctl: Systemctl là một công cụ quản lý dịch vụ trên hệ thống Linux. Nó cung cấp các lệnh để khởi động, dừng, khởi động lại và kiểm tra trạng thái của dịch vụ.
- service: Lệnh service là một công cụ quản lý dịch vụ trên hệ thống Linux. Nó cho phép bạn khởi động, dừng, khởi động lại và kiểm tra trạng thái của dịch vụ.
Các mẹo để quản lý tiến trình và dịch vụ trên Linux:
- Sử dụng lệnh ps -ef để hiển thị danh sách các tiến trình đang chạy trên hệ thống và thông tin chi tiết về mỗi tiến trình.
- Sử dụng lệnh kill -9 để kết thúc một tiến trình ngay lập tức, nếu lệnh kill thông thường không hoạt động.
- Sử dụng systemctl status để kiểm tra trạng thái của một dịch vụ.
- Sử dụng lệnh service để quản lý các dịch vụ trên hệ thống, ví dụ như khởi động, dừng hoạt động,…
Tiếp theo, chúng ta sẽ đi vào chi tiết hơn về quản lý tiến trình và dịch vụ trên Linux.
Quản lý tiến trình trên Linux
Tiến trình (process) là một chương trình đang chạy trên hệ thống Linux. Việc quản lý tiến trình là rất quan trọng để đảm bảo hệ thống hoạt động tốt và tránh tình trạng treo hoặc đóng băng.
Các lệnh quản lý tiến trình
1. ps
Lệnh ps (process status) được sử dụng để liệt kê các tiến trình đang chạy trên hệ thống. Khi chạy lệnh ps mà không có tham số, nó sẽ hiển thị các tiến trình của người dùng hiện tại trên terminal. Có thể sử dụng các tùy chọn để hiển thị chi tiết hơn về các tiến trình.
Ví dụ:
ps -efLệnh này sẽ hiển thị tất cả các tiến trình đang chạy trên hệ thống.
2. top
Lệnh top là một công cụ quản lý tiến trình tương tự như ps, nhưng nó cho phép xem thông tin về tiến trình theo thời gian thực. Lệnh top cập nhật thông tin liên tục và sắp xếp các tiến trình theo mức độ ảnh hưởng đến hiệu suất của hệ thống.
3. kill
Lệnh kill được sử dụng để kết thúc một tiến trình đang chạy trên hệ thống. Khi sử dụng lệnh này, cần cung cấp số ID của tiến trình muốn kết thúc. Có thể sử dụng tùy chọn để chỉ định kiểu tín hiệu mà lệnh kill sẽ gửi đến tiến trình.
Ví dụ:
kill 1234Lệnh này sẽ kết thúc tiến trình có số ID là 1234.
Quản lý dịch vụ trên Linux
Dịch vụ (service) là các ứng dụng đang chạy dưới dạng nền trên hệ thống Linux. Chúng ta cần quản lý các dịch vụ này để đảm bảo chúng luôn hoạt động và không ảnh hưởng đến hiệu suất của hệ thống.
Các lệnh quản lý dịch vụ trên Linux phổ biến nhất là systemctl, service và chkconfig. Dưới đây là một số thông tin chi tiết về các lệnh này:
systemctl: Là một công cụ quản lý dịch vụ và tiến trình trên hệ thống. Các lệnh phổ biến nhất được sử dụng vớisystemctllà:
systemctl start <tên_dịch_vụ>: Khởi động dịch vụsystemctl stop <tên_dịch_vụ>: Dừng dịch vụsystemctl restart <tên_dịch_vụ>: Khởi động lại dịch vụsystemctl status <tên_dịch_vụ>: Kiểm tra trạng thái của dịch vụ
service: Là một lệnh quản lý dịch vụ cũ hơn và được hỗ trợ bởi hầu hết các bản phân phối Linux. Các lệnh phổ biến nhất được sử dụng vớiservicelà:
service <tên_dịch_vụ> start: Khởi động dịch vụservice <tên_dịch_vụ> stop: Dừng dịch vụservice <tên_dịch_vụ> restart: Khởi động lại dịch vụservice <tên_dịch_vụ> status: Kiểm tra trạng thái của dịch vụ
chkconfig: Là một công cụ quản lý dịch vụ trên các bản phân phối sử dụng hệ thống khởi động SysV. Các lệnh phổ biến nhất được sử dụng vớichkconfiglà:
chkconfig --list: Liệt kê tất cả các dịch vụ đã được cài đặt và các runlevel mà chúng đã được cấu hình để khởi động.chkconfig <tên_dịch_vụ> on: Cấu hình dịch vụ để khởi động khi hệ thống được khởi động.chkconfig <tên_dịch_vụ> off: Vô hiệu hóa dịch vụ để không khởi động khi hệ thống được khởi động.
